Geluwe in beelden

Info - kapelletjes - Haverbekes kruis (Molenhoek)

Nr. 143 (in de nabijheid van). Kruisbeeld, opgericht door de bewoners van de Molenhoek ter vervanging van het z.g. "Haverbeke's kruis., dat zich voor W.O. I bevond aan de oprit van de hoeve "Ten Gavere"(cf. nr. 152). Gekruisigde Christus (gietijzer) in een open en ondiepe bakstenen "kapel" onder zadeldak met windbord; "Gebouwd in 1928, herbouwd in 1980" cf. opschrift van gevelsteen; gietijzeren hekje met jaartal 1928. Onder het houten kruis, gevelsteen met opschrift "De Gheluwe Molen aan den gekruisten Christus 1928"; herinnering aan de oudst bekende van de zes houten windmolens die Geluwe voor W.O. I nog rijk was.
(Bron: Vlaams Instituut voor onroerend erfgoed.)


4 juli 1896
SCHOONE PLECHTIGHEID
Wie ooit den weg deed van Gheluwe naar Becelaere, of omgekeerd, weet te spreken van "Haverbekens kruis". Het was een groote O.L.H. die daar hing op den hoek van eene weide, langs de eenzame strate, omtrent halfweg Becelaere en Gheluwe, dicht bij de hofstede die, sinds meer dan eene eeuwe bewoond was door de familie Van Haverbeke.
Nu hadden de "Haverbekens" sedert eenen tijd die hofstede verlaten, en, na een ongeweerte binst den winter van 't jaar 94-95, vertelde men 't allen kante dat "Haverbekens kruis" omgewaaid was. Inderdaad 't was deerlijk om te zien: het groot kruis lag daar in den gracht, langs de bane, misschien omdat men niet wist wiens eigendom het was, en den O.L.H. had men, uit eerbied, weggehaald. Van den eersten keer dat de familie Van Haverbeke vergaderd was, 't was beslist:er zou een andere Christus verrijzen, langs den anderen kant van de bane, op den eigendom der familie.
En ziet, op St-Pietersdag van't jaar 1896, is het nieuw "Haverbekens kruis" plechtig gewijd, onder eenen grooten toeloop van volk, misschien wel acht honderd menschen. Van eens halve uur voor dat de plechtigheid begon, wandelden de menschen rond, uit alle standen, van allen ouderdom en geslachte. Men bewonderde den grooten ijzeren O.L.H., bijna twee meters hooge, en nog meer den prachtigen eiken boom -in arduin- die hem draagt, op een arduinen voetstuk van ook omtrent de twee meters. "Hij zal nu niet meer omwaaien" zei iedereen, die hem aanschouwde; 't is schoone, 't is prachtig! De familie Van Haverbeke haalt er eere van."
't is vier en half. De geestelijkheid en de familie Van Haverbeke haalt er eere van. 't Is vier en half. De geestelijkheid en de familie Van Haverbeke zijn daar; de overheden van de gemeente gheluwe en 't muziek komen toe. 't Muziek speelt een deuntje, en de koeien die in de weide zijn doen een loopje en de wijding begint. Groote stilzwijgendheid onder de toegestroomde menigte. Na de wijding kussen de priesters die tegenwoordig zijn den voet van het kruis, en M. de pastor van Gheluwe bestijgt het verhoog dat voor de plechtigheid is opgetimmerd.
Hij spreekt in verhevene bewoordingen en met ontroerde stemme over de kruisdood van onzen Zaligmaker, van Sint Pieter, wiens feestdag men viert, van zoovele martelaren die gestorven zijn gelijk hun Meester; verders over de voortreffelijkheid van den eeredienst van het kruis, in de kerke, in den christene huisgezinnen, langs de openbare wegen en straten; hij verhaalt in 't korte de geschiedenis van "Haverbekens kruis" dat, van onheugelijke tijden op die plaatse gestaan had, in den franschen tijd door de familie Van Haverbeke was gevlucht, enz.
Allen die tegenwoordig zijn wakkert hij aan om het nieuw opgerichte kruis in eere te houden, en wenscht dat het moge een zegen zijn voor de familie die het opricht en de gebuurte waar het op staat. Binst den aansprake van M. den pastor hoorde men niets dan zijnen stemme en 't geruis van den wind in de vaandels die rond het kruis hingen. 't Was aandoenlijk! 't Muziek speelt nog een deuntje, en de plechtigheid is ten einde. Die vergadering zal meer deugd doen dan vele kiesmetingen, die wij ook nogthans niet verrachten, als het goede zijn.
(Bron: J. Desreumaux. "'t Stond in de gazet...". Informatie uit secundaire bronnen. 1894-1906, p. 407-408.)


De oude kruiskapel, die nu recht tegenover de zuid-westhoek van het Moeremaaibos staat werd tijdens de eerste wereldoorlog zwaar beschadigd. De mensen van de Molenhoek staken de koppen bij elkaar voor de wederopbouw van het kruis en er werd een feestcomité opgericht; de leden waren Dolf Demyttenaere, Cyriel Billiet, Staf Vandecasteele, Pol Vannneste, Jozef Paren en bakker Viktor Deprez. De kapel werd plechtig ingehuldigd op zondag 3 juni 1928 om 16 uur door pastoor Lounge, en dit met een stoet met wagens en verklede groepen.
Het neogotisch Christusbeeld in gips, werk van beeldhouwer Gustaaf Delafontaine (+1972, Menen), hangt in een grote nis met gordeldak. Op het voetstuk leest men "De Geluwemolen aan den Gekruiste Christus". Een eerste kruiskapel stond nog wat meer richting Beselare ter hoogte van de hoeve "Ten Gaver" (Beselarestraat 152). Vlak bij de ingang van deze hoeve staat er een klein kruisje en na de Eerste Wereldoorlog werd de hoeve bewoond door de familie Scheirlynck.
Getuigen zeggen dat het een zeer mooi kruisbeeld was die in deze kapel hing, maar het is in 1917 stukgeschoten. De kruiskapel waarvan sprak stond ongeveer bij het begin van de brug, waar de kerststal van de Molenhoek nu ieder jaar staat. Deze kapel moest voor de aanleg van de autosnelweg nogmaals wijken maar werd dan terug heropgebouwd op de huidige plaats.
(Bron: Kapelletjes en kruisen in Geluwe. E.H. M. Lambrecht - H. Driessens)